मराठी कथा दर्शन

Book Review : Nandan Neha Shyam, MGV’s Loknete Vyankatrao Hiray Arts Science and Commerce College Panchvati, Nashik.

“मराठी कथा दर्शन” हे पुस्तक मराठी कथासाहित्याच्या प्रवासाचा व त्यातील विविध शैलींचा वेध घेते. सुनिताराजे पवार यांनी मराठी कथा हा साहित्य प्रकार कसा विकसित झाला, याचा सविस्तर मागोवा घेतला आहे. कथा हा प्रकार वाचकांशी थेट संवाद साधणारा आहे, आणि त्यामुळेच सामाजिक, सांस्कृतिक, आणि राजकीय परिस्थितीवर त्याचा प्रभाव दिसून येतो.

या ग्रंथात प्रमुख मराठी कथाकारांचे योगदान, त्यांच्या शैलीतील वैविध्य, व विषयांची गुंतागुंत यांचा समावेश करण्यात आला आहे. पुरोगामी चळवळींचा प्रभाव, ग्रामीण आणि शहरी जीवनाचे चित्रण, स्त्रीवादी दृष्टिकोन, बालसाहित्य, आणि मानवी नात्यांचे सूक्ष्म विश्लेषण हे विषय पुस्तकातील कथा अभ्यासात महत्त्वाचे ठरतात.

पुस्तकातील प्रमुख मुद्दे:
1. कथांची ऐतिहासिक पार्श्वभूमी: मराठी कथा साहित्याचा प्रारंभ, त्यातील बदलती शैली आणि नवतेचे योगदान याचा मागोवा घेतला आहे.
2. महत्त्वाच्या कथाकारांचा समावेश: वि. स. खांडेकर, पांडुरंग सदाशिव साने, श्री. पु. भागवत, बाळकृष्ण काब्राई, आणि अनेक मान्यवर लेखकांच्या कथांचे उदाहरणे देऊन त्यांचे साहित्यिक योगदान स्पष्ट केले आहे.
3. सामाजिक प्रतिबिंब: कथेच्या माध्यमातून बदलत्या सामाजिक परिस्थितीचा मागोवा घेण्याचा प्रयत्न दिसतो.
4. स्त्रीवादी दृष्टिकोन: मराठी कथा साहित्यामध्ये स्त्रियांचे स्थान व त्यांच्या अनुभवांचे चित्रण याला महत्त्व दिले आहे.
सुनिताराजे पवार यांनी कथांच्या माध्यमातून वाचकांसमोर एक व्यापक दृष्टी उभी केली आहे. त्यांच्या अभ्यासामुळे कथा हा फक्त मनोरंजनाचा प्रकार न राहता समाजात विचारविकसनाचे माध्यम ठरतो.
“मराठी कथा दर्शन” हे पुस्तक साहित्य अभ्यासकांसाठी, मराठी वाचकांसाठी, तसेच नवीन लेखकांसाठीही प्रेरणादायी आहे.