Name:- Sabale Mansi Babanrao.
Dept. of Sociology,SPPU Pune
भुरा’ हे प्रा. शरद बाविस्कर यांचे आत्मचरित्र आहे. या पुस्तकात लेखकाने आपल्या जीवनातील संघर्ष, आव्हाने आणि यश याबद्दल साध्या आणि सोप्या भाषेत सांगितले आहे. भुराचा जन्म एका गरीब कुटुंबात झाला. त्याचे बालपण अत्यंत कठीण परिस्थितीत गेले. त्याच्या आई-वडिलांना आर्थिक अडचणींना तोंड द्यावे लागले. भुराच्या घरात कधीच आराम नव्हता, पोटभर जेवण मिळवण्यासाठी त्याच्या कुटुंबाला खूप कष्ट करावे लागले. भुराची आई कष्ट करून घर चालवायची, पण ती आपल्या मुलाला शिकवण्याची महत्त्वाकांक्षा ठेवत होती. भुराच्या मनात शिक्षणाची महत्वता होती, आणि त्याने शिक्षण घेण्यासाठी कटिबद्ध राहण्याचे ठरवले.
भुराच्या बालपणात अनेक कठीण प्रसंग आले. त्याला शाळेत जावे लागले, पण त्याच्या परिस्थितीमुळे त्याला अनेक अडचणींना सामोरे जावे लागले. शाळेत जाताना त्याला फाटके कपडे घालावे लागले आणि त्याला चिडवले जाऊन अपमान सहन करावा लागला. त्याच्या सावळ्या रंगामुळे त्याला ‘भुरा’ हे नाव मिळाले, आणि त्याला यामुळे खूप दुःख झाले. पण भुराने याला कधीही महत्त्व दिले नाही. त्याच्या मनात नेहमी एक विचार होता की, “माझे शिक्षण पूर्ण करणे आवश्यक आहे.” त्याच्या शिक्षणासाठी लागणारी जिद्द आणि मेहनत त्याने सोडली नाही.
भुराची आई नेहमी त्याला प्रोत्साहन द्यायची. लेखकाच्या आईचा विचार, “झिजून मरावं पण थिजून मरू नये,” हा पुस्तकातील महत्त्वाचा भाग आहे. या विचाराने लेखकाला कठीण प्रसंगी उभे राहण्याची ताकद दिली. ती त्याला सांगायची, “शिक्षणाचे महत्व कधीही कमी करू नकोस. हे तुझ्या भविष्याचे दरवाजे उघडेल.” आईच्या या प्रेरणामुळे भुराला अभ्यासात अधिक मेहनत करायला मिळाली. शाळेत जाताना त्याला कितीही अडचणी आल्या तरी त्याने कधीही थांबले नाही. तो सदा सकारात्मक विचार करायचा आणि शिक्षणावर भर देत राहिला. त्याच्या धडपडीमुळे त्याला उत्तम गुण मिळाले.
पुस्तकात लेखकाने शिक्षणाच्या महत्त्वाची खूप चांगली मांडणी केली आहे. भुराने शिक्षणाच्या माध्यमातून जीवनात यश मिळवले. त्याने दहावीच्या परीक्षा उत्तीर्ण केल्या आणि त्यानंतर त्याला उच्च शिक्षण घेण्यासाठी अधिक संधी मिळाल्या. भुराच्या मेहनतीने आणि त्याच्या शिक्षणाच्या प्रेमामुळे त्याला नवी दिशा मिळाली. तो नंतर विविध विषयांमध्ये प्रावीण्य प्राप्त करत गेला. इंग्रजी आणि इतर परदेशी भाषा शिकून त्याने आपल्या ज्ञानाला गती दिली.
भुराच्या संघर्षात त्याला अनेक कठीण प्रसंगांचा सामना करावा लागला.