भारतातील अमर तत्वज्ञ “स्वामी विवेकानंद”

पुस्तक परीक्षण- Bansode Santosh S., Librarian,  RMD Sinhgad Technical Institutes Campus, Warje, Pune- 58.

“भारतातील अमर तत्वज्ञ स्वामी विवेकानंद”
हे पुस्तक स्वामी विवेकानंद यांच्या जीवनावर आधारित असून त्यांच्या विचारांचा, कार्याचा आणि भारताच्या सांस्कृतिक पुनरुज्जीवनातील योगदानाचा सखोल अभ्यास यामध्ये केलेला आहे. हे पुस्तक स्वामीजींच्या जीवनातील विविध टप्पे, त्यांच्या शिकागो धर्मसंसदातील भाषण आणि त्याचा प्रभाव, त्यांचे वेदांताचे ज्ञान आणि त्यांच्या शिष्यांच्या जीवनावर त्यांचा प्रभाव यासंबंधीची माहिती देते. स्वामी विवेकानंद हे भारताचे एक प्रेरणादायी व्यक्तीमत्व होते. त्यांच्या जीवनावर आणि कार्यावर अनेक पुस्तके लिहिली गेली आहेत परंतु त्यापैकी एक पुस्तक म्हणजे “भारतातील अमर तत्वज्ञ स्वामी विवेकानंद”. हे पुस्तक स्वामीजींच्या जीवनाच्या विविध पैलूंवर प्रकाश टाकते आणि त्यांच्या विचारांचा आपल्या जीवनात कसा उपयोग करून घेता येईल याची दिशा दाखवते.
पुस्तकातील प्रमुख विषय:
स्वामी विवेकानंदाचे बालपण आणि युवावस्था: पुस्तकाची सुरुवात स्वामीजींच्या बालपणापासून होते. त्यांचे कुटुंब, शिक्षण आणि रामकृष्ण परमहंस यांच्याशी झालेली भेट यांचे सविस्तर वर्णन यामध्ये केले आहे.
शिकागो धर्मसंसद: स्वामीजींचे शिकागो धर्मसंसदेतील भाषण हे त्यांच्या जीवनातील एक महत्त्वाचा टप्पा होता. या भाषणामुळे जगासमोर भारताची ओळख झाली आणि हिंदू धर्माची प्रतिमा कशी बदलली याबद्दलच्या भाषणाचा या पुस्तकात अभ्यास केला आहे.
वेदांत आणि स्वामी विवेकानंद: स्वामीजी वेदांताचे प्रचंड अभ्यासक होते. त्यांनी वेदांताला समाजातील विविध समस्यांच्या निराकरणासाठी कसे वापरले याचे उदाहरणे पुस्तकात दिली आहेत.
स्वामी विवेकानंद आणि राष्ट्रीय चळवळ: स्वामीजींनी भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीला प्रेरणा दिली या पुस्तकात त्यांच्या विचारांचा भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामावर कसा प्रभाव पडला याचाहि उल्लेख आहे.
स्वामी विवेकानंदाचे शिष्य: स्वामीजींचे अनेक शिष्य होते, त्यांच्या शिष्यांच्या जीवनावर कसा प्रभाव पडला आणि त्यांनी स्वामीजींचे कार्य पुढे कसे नेले याचीही माहिती दिली आहे.
पुस्तकाची वैशिष्ट्ये:
सहज सोपे भाषण: पुस्तकातील भाषा सहज सोपी आहे. त्यामुळे सर्वच वाचक हे पुस्तक सहज समजू शकतात.
ऐतिहासिक माहिती: पुस्तकात स्वामीजींच्या जीवनातील ऐतिहासिक घटनांचे सविस्तर वर्णन आहे.
प्रेरणादायी विचार: पुस्तकात स्वामीजींचे विचार प्रेरणादायी आहेत. ते आपल्याला सकारात्मक विचार करण्यास आणि आपल्या जीवनात यशस्वी होण्यास प्रेरित करतात.
समाज सुधारणेवरील भर: स्वामीजींचे समाज सुधारणेवरील कार्य आणि त्यांचे विचार पुस्तकात स्पष्टपणे मांडले आहेत.

पुस्तकाची मर्यादा:
पुस्तकात स्वामीजींच्या जीवनातील काही घटनांचे वर्णन थोडक्यात केलेले आहे.
पुस्तकात स्वामीजींच्या विचारांची अधिक गहन चर्चा झालेली नाही.

निष्कर्ष:
“भारतातील अमर तत्वज्ञ स्वामी विवेकानंद” हे पुस्तक स्वामीजींच्या जीवनाचा आणि विचारांचा एक उत्तम परिचय करून देते. हे पुस्तक आपल्याला स्वामीजींच्या जीवनातून प्रेरणा घेण्यास मदत करते आणि आपल्याला एक चांगले जीवन जगण्यासाठी प्रेरित करते. पुस्तकातील मांडलेले विचार आजही प्रासंगिक आहेत आणि आपल्याला आपल्या जीवनात यशस्वी होण्यासाठी मार्गदर्शन करतात.
या पुस्तकाचा अभ्यास करून आपण स्वामीजींच्या खालील विचारांचा आपल्या जीवनात अवलंब करून आपण स्वतःला एक चांगले व्यक्ती म्हणून घडवू शकतो.
सकारात्मक विचार: स्वामीजी नेहमी सकारात्मक विचार करा, ते सकारात्मक विचार आपल्याला यशस्वी होण्यास मदत करतात असे सांगितले आहे .
सेवाभाव: स्वामीजींच्या मते, सेवाभाव हा धर्माचा खरा अर्थ आहे. आपल्याला समाजाच्या हितासाठी काम केले पाहिजे.
ज्ञान: स्वामीजींच्या मते, ज्ञान हाच सत्य मोक्ष आहे. आपल्याला नेहमी ज्ञानार्जन करत रहायाला पाहिजे.
आत्मविश्वास: आपल्याला नेहमी स्वतःवर विश्वास असला पाहिजे जेणेकरून आपल्याला जे काही करायचे आहे ते करू शकतो, हा विश्वास निर्माण होतो.