माझी जन्मठेप by स्वातंत्र्यवीर सावरकर book review by Chavan Rajeshwari Umesh SYMHMCT Student MSIHMCT Pune

पुस्तक समिक्षा:

“माझी जन्मठेप” हे स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांचे आत्मकथन आहे, जे वाचनार्‍याला इतिहास, धैर्य आणि देशप्रेमाच्या गहन विचारांमध्ये डुबवते. या पुस्तकाद्वारे सावरकर यांनी आपल्या जीवनाच्या एक महत्त्वपूर्ण आणि कष्टप्रद काळाचा अनुभव दिला आहे. अंदमानच्या काळ्या पाण्याच्या तुरुंगात सावरकरांना जे त्रास सहन करावा लागला, त्या काळाच्या अनकही कहाण्या आणि त्यांचे विचार आजही आपल्या मनावर ठसा देतात.

स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांच्या जीवनातील या भागाला आत्मकथनाच्या रूपात साकारलेल्या या पुस्तकात, ते केवळ त्यांच्या तुरुंगातील अनुभवांचेच नाही, तर त्यावेळी चाललेल्या भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याच्या एक जबरदस्त कागदी व वाचनात्मक रेखांकनासारखे आले आहे. सावरकरांचे लेखन अचूक, तपशीलवार आणि विचारशील आहे. त्यांनी आपले प्रत्येक अनुभव, भावनांचे निरूपण केल्यामुळे ते वाचताना एक अपूर्व अनुभव मिळतो.

पुस्तकातील प्रमुख विचार:

पुस्तकात सावरकर यांनी स्वत:ला आलेल्या हालअपेष्टांची, ब्रिटिश सरकारच्या क्रूरतेची आणि त्यांच्या जिव्हाळ्याच्या देशप्रेमाची गहिरीत विश्लेषण केले आहे. अंदमानच्या कारावासातील प्रतिकूल परिस्थितीने त्यांना तोडले नाही, उलट त्यांचे देशप्रेम आणि स्वातंत्र्यलढ्याच्या प्रति त्यांचे श्रद्धा अधिक दृढ केली. त्यांनी या कडक तुरुंगवासातही आपल्या मानसिक आणि शारीरिक संघर्षाला महत्त्व देऊन आपले विचार प्रकाशित केले.

सावरकरांचे विचार केवळ त्या काळच्या धाडसाचे प्रतीक नाही, तर ते आजच्या पिढीसाठी प्रेरणा देणारे आहेत. “माझी जन्मठेप” वाचल्यावर समजते की स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठी किती मोठे बलिदान दिले गेले. त्यात केवळ जखमा नाही, तर असंख्य संघर्ष, शौर्य आणि भारतीय स्वातंत्र्याचा मार्ग दाखवणारे धाडस देखील आहे.

पुस्तकाच्या लेखनशैलीचा प्रभाव:

सावरकरांची लेखनशैली सुसंस्कृत आणि सखोल आहे. त्यांच्या लेखनात इतिहासाचे प्रत्येक तपशील नीट सांगितले जातात. ते केवळ ऐतिहासिक घटनांवर भाष्य करत नाहीत, तर त्या घटनांचा मानसशास्त्रावर होणारा परिणाम, त्या घटनांचा सामाजिक जीवनावर होणारा प्रभाव देखील ते उत्कृष्टपणे व्यक्त करतात. त्यांचे शब्द अधिक सुसंगत असतात आणि त्या काळच्या वातावरणाला दाखवण्यासाठी ते शब्दशक्तीचा उत्तम उपयोग करतात.

पुस्तकाचे महत्त्व:

“माझी जन्मठेप” एक ऐतिहासिक कथेचं दस्तऐवज असल्यानं त्याचं महत्व अनमोल आहे. स्वातंत्र्यलढ्यातील एक महत्त्वाचा भाग, एक शौर्यगाथा म्हणून या पुस्तकाचे स्थान अत्यंत महत्त्वाचे आहे. या पुस्तकात सावरकरांनी आपल्या वेळेतील आणि नंतरच्या काळातील स्वातंत्र्यलढ्याच्या विविध पैलूंवर प्रकाश टाकला आहे. आजच्या पिढीला ते केवळ प्रेरणा देत नाहीत, तर संघर्षाच्या कालखंडातील तपशीलवार माहिती मिळवून देतात.

निष्कर्ष:

या आत्मकथनाच्या रूपात सावरकरांनी उलगडलेली “माझी जन्मठेप” हे एक सशक्त ऐतिहासिक दस्तऐवज आहे. त्यात स्वातंत्र्यसंग्राम, ब्रिटिशांची क्रूरता आणि देशप्रेमाचे अप्रतिम उदाहरण आहे. सावरकरांच्या संघर्षपूर्ण जीवनाचे, त्यांचे मनोबल, त्यांचे बलिदान समजून वाचकांना एक नैतिक धाडस मिळते. हे पुस्तक वाचल्यावर, आपल्यात देशप्रेम आणि स्वातंत्र्याच्या मूल्यांचा जागर होतो.

“माझी जन्मठेप” हा केवळ एक पुस्तक नाही, तर भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याचा कडवट पण प्रेरणादायक भाग आहे. स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांच्या कथेने आपल्याला एक नवा दृष्टिकोन दिला आहे, ज्यामुळे आपला देशप्रेमाशी असलेला संबंध आणखी मजबूत होतो.