Staff : Ramchandra Mali
College : Sinhgad College of Engineering
पुस्तक समीक्षा – ‘टाइम मॅनेजमेंट’ (Time Management) | लेखक: सुधीर दीक्षित
परिचय:
आजच्या धावपळीच्या युगात वेळेचे व्यवस्थापन (Time Management) करणे हे अत्यंत गरजेचे झाले आहे. अनेक लोक दिवसातून २४ तास असतानाही वेळेचा अपुरा वापर करतात आणि सतत तणावाखाली राहतात. सुधीर दीक्षित लिखित **‘टाइम मॅनेजमेंट’** हे पुस्तक याच समस्येवर उपाय देते आणि आपले वेळेचे नियोजन अधिक प्रभावी कसे करावे याबद्दल मार्गदर्शन करते.
पुस्तकाचा सारांश:
हे पुस्तक ३० प्रभावी तत्त्वे (principles) सांगते, जी वेळेचा अधिक चांगल्या प्रकारे उपयोग करण्यासाठी मदत करतात. लेखकाने यात वेळेचे नियोजन, प्राथमिकता ठरवणे, अनावश्यक विलंब टाळणे, सकारात्मक सवयी लावून घेणे आणि कार्यक्षमतेने काम करणे यावर भर दिला आहे.
मुख्य मुद्दे:
1. प्राथमिकता ठरवणे:
– महत्त्वाच्या आणि कमी महत्त्वाच्या कामांमध्ये फरक ओळखणे
– ‘80/20 नियम’ (Pareto Principle) – २०% प्रयत्नांमधून ८०% परिणाम मिळवण्याची संकल्पना
2.विलंब (Procrastination) टाळणे:
– अनेक लोक कामे पुढे ढकलतात, त्यामुळे वेळ वाया जातो
– ‘Two-Minute Rule’ – २ मिनिटांत पूर्ण होणारे काम तात्काळ करावे
3. वेळेचा योग्य उपयोग:
– अनावश्यक गोष्टींवर वेळ न घालवणे (जसे की सोशल मीडिया, टीव्ही)
– लक्ष केंद्रित करण्यासाठी ‘Pomodoro Technique’ – २५ मिनिटे काम + ५ मिनिटे विश्रांती
4. ऊर्जा व्यवस्थापन:
– केवळ वेळेचेच नाही तर ऊर्जेचेही व्यवस्थापन करणे
– पुरेशी झोप, योग्य आहार आणि नियमित व्यायाम
5. यशस्वी लोकांचे वेळ व्यवस्थापन:
– मोठ्या व्यक्तींनी कसे वेळेचे नियोजन केले आहे याची उदाहरणे
पुस्तकाच्या शैलीबद्दल:
सुधीर दीक्षित यांनी अगदी सोप्या आणि सरळ भाषेत हे पुस्तक लिहिले आहे. प्रत्येक तत्त्व उदाहरणांसह स्पष्ट करण्यात आले आहे. पुस्तक वाचताना कोठेही कंटाळा येत नाही आणि दिलेली तत्त्वे लगेच अमलात आणता येतील अशी आहेत. हे पुस्तक कोणासाठी उपयुक्त आहे?**
– विद्यार्थी – अभ्यासाचे चांगले नियोजन करण्यासाठी
– नोकरी करणारे – ऑफिसचे काम वेळेत पूर्ण करण्यासाठी
– व्यावसायिक – उत्पादकता वाढवण्यासाठी
– जो कोणी आपली वेळ फुकट घालवत असेल आणि वेळेचा अधिक चांगला उपयोग करू इच्छित असेल
निष्कर्ष:
‘टाइम मॅनेजमेंट’ हे पुस्तक आपल्याला वेळेच्या योग्य नियोजनासाठी उपयुक्त टिप्स देते. जर तुम्ही नेहमी वेळेच्या तणावाखाली असाल, कामे वेळेत पूर्ण होत नसतील, तर हे पुस्तक नक्की वाचा. यात दिलेली तत्त्वे आपल्या दैनंदिन जीवनात अंमलात आणल्यास वेळेचा प्रभावी वापर करता येईल आणि यश मिळवणे सोपे होईल.