Book Reviewed by
Ghumre Vaishnavi Vijay, SYBA,
Late.Sandip Sudhakar Sonaje Shaishanik Sevabhavi Sanstha Sandeep Arts College Sandip Nagar Tal: Malegaon Dist: Nashik
श्रीकृष्ण चरित्राचे अधिकृत संबंध सापडतात, ते. मुख्यता महाभारत भगवतगीता या मध्ये चरित्र आढळते हातात कुठलाही सध्य शस्त्र कधीच न वापरलेल्या उध्दवही शरीकृष्णाचा भागविश्वस्त झाला सुदामा व उध्दव या दोन टोकांच्या व्यकितरेषा आहेत.गोकुळातील गोपी व कामरूपातील श्रीकृष्णानं विमुक्त केलेल्या पुन्हा पुनवसित केलेल्या सोळा हजार नारी हो दोन टोकांची स्तरी जीवसल्य आहे. गोपसखी राधिका व पांडवसखी दरौपदी सा लोकिकाच्या भावसम्या आहे रांधा हा जोडशब्द आहे. रा म्हणजे लाशो मिळो था म्हनजे मोक्ष जीवन मुक्ती. “युगंधर” हा नावाजलेला मराठी कादंबरीकार शिवाजी सावंत यांनी लिहिलेला एक ऐतिहासिक कादंबरी आहे. ही कादंबरी भगवान श्री कृष्णाच्या जीवनावर आधारित आहे, विशेषतः त्याच्या युघातल्या भूमिका आणि त्याचे अद्वितीय व्यक्तिमत्त्व दर्शवते. “युगंधर” कादंबरीतील कथा कृष्णाच्या अवतार, त्याचे जीवन, आणि त्याच्या विविध रूपांची सांगते. कादंबरीला “युगंधर” असे शीर्षक देण्यात आले आहे, ज्याचा अर्थ “युगाचा आधार” किंवा “सर्वांगीण जीवनाचा आधार” असा घेतला जातो. कृष्णाच्या जीवनातील विविध घटनांची आणि त्याच्या विविध रूपांची माहिती या कादंबरीत दिली आहे. कादंबरीत कृष्णाचे व्यक्तिमत्त्व, त्याचे राज्यकारभार, धर्म आणि न्याय यांचे पालन, त्याचे युद्धाचे धोरण, आणि त्याची असामान्य बुद्धिमत्ता दाखवली आहे.”युगंधर” कादंबरीमध्ये कृष्णाला एक विशिष्ट आदर्श म्हणून दर्शवले आहे. त्याचे जीवन कसे एका युगाचे मार्गदर्शन करणारं आहे, हे या कादंबरीतून स्पष्ट होते. कादंबरीत कृष्णाची लहानपणापासून मोठेपणापर्यंतची जीवनाची प्रत्येक घटना वर्णन केली आहे. त्याची शालेय जीवनातली शिक्षण, त्याचे कुटुंब, त्याचे मित्र, आणि त्याच्या लहान-लहान संघर्षांची तपशीलवार माहिती दिली आहे. कृष्ण हे युगंधर कादंबरीचे मुख्य पात्र आहेत. शिवाजी सावंत यांनी कृष्णाच्या व्यक्तिमत्त्वाचे गहिरे विश्लेषण केले आहे. कृष्णाच्या जीवनातील गोडी, चातुरी, अद्वितीय नेतृत्व, आणि इतर अनेक वैशिष्ट्ये लेखकाने अत्यंत सुंदर रितीने मांडली आहेत. कादंबरीत कृष्णाच्या चरित्राची विविध बाजूंची तपशीलवार माहिती दिली आहे.कृष्णाच्या जीवनातील गोष्टी जरी देवतांशी संबंधित असल्या तरी ते जीवनाचं गूढता समजून, त्या गूढतेला एक माणसाच्या दृष्टीने स्वीकारले आहे. कृष्णाच्या जीवनातली नैतिकता, त्याचे समाजसेवा आणि न्यायाच्या दिशेने चाललेली पावले या सर्व गोष्टी वाचकाच्या मनात विचार निर्माण करतात. “युगंधर” कादंबरी एक अत्यंत प्रभावी आणि विचारप्रवर्तक कादंबरी आहे, ज्यामध्ये कृष्णाच्या व्यक्तिमत्त्वाचे गहिरे विश्लेषण केले आहे. कादंबरी कृष्णाच्या जीवनाच्या सर्व पैलूंची गोड आणि शृंगारीक रूपरेषा दाखवते. लेखकाने कृष्णाच्या जीवनाच्या तत्त्वज्ञानाचा प्रभावी आणि प्रेरणादायक विवेचन केले आहे. वाचकाला या कादंबरीतून धैर्य, प्रेम, आणि ध्येयाच्या दिशेने मार्गदर्शन मिळते.