(पुस्तक परीक्षण- कदम दिलीप पांडुरंग, ऑफिस सुपरिंटेंडेंट- Ambrosia Institute of Hotel Management, Bavdhan, Pune)
मराठीत अनुवादित अमिश त्रिपाठी लिखित ‘मेलुहा चे मृत्युंजय’ (मेलुहाचे अमर) हे एक अपवादात्मक पौराणिक काल्पनिक कथानक आहे जे वाचकांना प्राचीन भारतातील एका मनमोहक प्रवासावर घेऊन जाते. ही कथा भगवान शिवाला एका नश्वर नायकाच्या रूपात पुन्हा कल्पित करते ज्याचा प्रवास त्यांना एका आख्यायिकेत रूपांतरित करतो.
ही कथा १९०० ईसापूर्व मेलुहाच्या निर्मळ भूमीत घडते, जी भगवान राम यांनी कल्पना केलेली जवळजवळ परिपूर्ण साम्राज्य होती. तिबेटी आदिवासी नेता शिव, मेलुहा येथे येतो आणि त्याला तारणहार नीलकंठ म्हणून गौरवले जाते. चांगल्या, वाईट आणि नैतिकतेच्या प्रश्नांशी झुंजताना त्याच्या अंतर्गत आणि बाह्य लढायांचा शोध या कथेत घेतला आहे.
कथेतील मुख्य घटक:
कथेतील कथानक शिवाचा एक सामान्य नेता होण्यापासून ते मेलुहाच्या तारणहारापर्यंतच्या प्रवासाचे अनुसरण करते. ते त्याच्या नातेसंबंधांमध्ये, विशेषतः सतीशी, एक मजबूत आणि स्वतंत्र पात्राशी, खोलवर जाते. मेलुहान संस्कृती, त्यांची जीवनशैली आणि त्यांना भेडसावणाऱ्या धोक्यांबद्दलचे गुंतागुंतीचे तपशील कथेला तल्लीन करतात.
लेखन शैली:
अमिशचे लेखन सोपे पण भावनिक आहे. संवाद नैसर्गिक आणि संबंधित आहेत, तर मेलुहान साम्राज्याचे वर्णन ज्वलंत आणि कल्पनारम्य आहे. पुस्तकात पौराणिक कथा आणि आधुनिक तात्विक वादविवाद यशस्वीरित्या संतुलित केले आहेत.
उल्लेखनीय वैशिष्ट्ये:
• चारित्र्य विकास: शिवाला एक संबंधित आणि दोषपूर्ण व्यक्ती म्हणून चित्रित केले आहे, ज्यामुळे त्याचे परिवर्तन आणखी प्रेरणादायी बनते.
• तात्विक खोली: हे पुस्तक कर्तव्य, नियती आणि नैतिकतेबद्दल गहन प्रश्न उपस्थित करते, वाचकांना पृष्ठभागावरील कथेच्या पलीकडे आकर्षित करते.
• मिथक आणि तर्कशास्त्र यांचे मिश्रण: अमिश तर्कसंगत आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून पौराणिक कथांचे कुशलतेने पुनर्व्याख्यान करतो, ज्यामुळे ते समकालीन वाचकांसाठी सुलभ होते.
तोटे:
• कधीकधी, विस्तृत वर्णनांमुळे गती मंदावते, जी जलद गतीने कथाकथन पसंत करणाऱ्या वाचकांना आवडणार नाही.
• मेलुहान संस्कृतीचे तपशीलवार चित्रण काहींना जास्त विस्तृत वाटू शकते.
समाप्ती:
मेलुहा चे मृत्युंजय हे एक प्रेरणादायी आणि विचार करायला लावणारे पुस्तक आहे जे आधुनिक वाचकांसाठी पौराणिक कथांची पुनर्व्याख्या करते. त्यातील आकर्षक कथाकथन, तात्विक अंतर्दृष्टी आणि संबंधित पात्रांचे मिश्रण भारतीय पौराणिक कथा आणि महाकाव्य कथांच्या चाहत्यांसाठी ते वाचायलाच हवे असे बनवते.
