“नॉट विदाऊट माय डॉटर” हे बेटी महमूदी यांचे हृदय पिळवटून टाकणारे आणि विचार करायला लावणारे जीवन चरित्र आहे. १९८४ मध्ये हे पुस्तक प्रथम प्रकाशित झाले.
मी हे पुस्तक निवडले कारण मला लेखकाच्या तिच्या अत्याचारी पतीसोबतचे अनुभव आणि इराणमधील जीवनातील कठोर वास्तव पाहून धक्का बसला. स्वतःच्या कुटुंबीयांशि भेट घडवून आणण्याच्या बहाण्याने बेटी महमूदीचा नवरा आपल्या पत्नीला आणि चार वर्षाच्या मुलीला इराणला घेऊन गेला. त्या तिथं सुखात असतील, अधिक सुरक्षित असतील आणि त्यांना पुन्हा हवं तेव्हा अमेरिकेला परतता येईल असं त्यानं तिला आश्वासन दिल होत. प्रत्यक्ष इराणला गेल्यावर तिला कढल कि हे सारं खोटं होतं, आपली फसवणुक झाली आहे. या पुस्तकात बेट्टी महमूदी या अमेरिकन महिलेने आपली खरी जीवन गाथा सांगितली आहे. जिने इराणी डॉक्टर सय्यद बोझोर्ग महमूदीशी लग्न केले. सुरुवातीला वैवाहिक जीवन सुखी वाटत होत. त्यात त्यांना महतोब नावाची मुलगी पण झाली. परंतु, जेव्हा सय्यदचे वर्तन अधिकाधिक अनियंत्रित आणि अपमानास्पद होत गेले, तेव्हा कथा वेगळे वळण घेते. १९८४ मध्ये सय्यद बेट्टी आणि महतोबला इराणला घेऊन जातो, तेव्हा काही कालावधी नंतर बेटीला समजले की ती इराण मध्ये अडकली आहे. या पुस्तकात तिच्या मुलीसह पळून जाण्याच्या तिच्या जिवनातील प्रयत्नांची नोंद आहे. हे पुस्तक पश्चिम (अमेरिका) आणि पूर्व (इराण) यांच्यातील सांस्कृतिक फरक शोधून काढते. बेटी आणि तिची मुलगी इराणी रीतिरिवाजांशी जुळवून घेण्याच्या आव्हानांवर प्रकाश टाकते. कादंबरी १९८० च्या दशकात इराणमधील महिलांवरील अत्याचारी वागणुकीवर प्रकाश टाकते, ज्यात जबरदस्ती विवाह, घरगुती अत्याचार आणि मर्यादित स्वातंत्र्य यांचा समावेश आहे. या पुस्तकात बेटी आणि तिची मुलगी महतोब यांच्यातील अतूट नाते बंधाचे एक उत्तम उदाहरण प्रस्तुत करण्यात आलेले आहे. एका आईने तिच्या मुलीच्या कल्याणासाठी केलेल्या त्यागांवर प्रकाश टाकते. कादंबरी इराणी सांस्कृती आत्मसात करण्याच्या आव्हानांवर प्रकाश टाकणारी, इराणी वातावरणात तिची अमेरिकन ओळख टिकवून ठेवण्यासाठी बेट्टीच्या संघर्षांचा शोध घेते. कादंबरी मानवी हक्क, स्वातंत्र्य आणि अत्याचारी राजवटींमध्ये महिला आणि अल्पसंख्याकांना होणारी वागणूक याबद्दल महत्त्वाचे प्रश्न उपस्थित करते. बेट्टीचा इराणमधील प्रवास तिला नवीन परिस्थितींशी जुळवून घेण्यास भाग पाडतो, ज्यामुळे तिचा दृष्टीकोन, सामर्थ्य आणि दृढनिश्चय बदलतो. कथेची सुरुवात अमेरिकेत होते, जिथे बेट्टी महमूदी तिचा नवरा सय्यद आणि त्यांची मुलगी महतोबसोबत राहते. यातली बरीचशी कथा इराणमध्ये घडते, जिथे सय्यद दोन आठवड्यांच्या सुट्टीच्या नावाखाली बेट्टी आणि महतोबला घेऊन जातो.
कथेच्या शेवटी तुर्कीची सीमा एक महत्त्वपूर्ण भाग म्हणून काम करते. जिथून बेट्टी आणि महतोब इराणमधून पळून जातात. बेट्टी महमूदी या कथेचा नायक आणि निवेदक आहे. बेट्टी ही एक अमेरिकन स्त्री आहे जी इराणी डॉक्टर सय्यदशी लग्न करते. ती एक प्रबळ इच्छाशक्ती आणि दृढनिश्चय असणारी व्यक्ती आहे, जी स्वतःला इराणमधील दुःस्वप्न परिस्थितीत अडकलेली पाहते. पुस्तकाची कथा बेट्टी या इराणमध्ये अडकलेल्या अमेरिकन स्त्रीच्या अनुभवांभोवती, तिच्या स्वातंत्र्यासाठी आणि जगण्यासाठी लढणाऱ्या तसेच तिची मुलगी महतोबच्या जीवना भोवती फिरतो.
बेट्टी महमूदीची लेखनशैली सरळ आणि सोपी आहे, ज्यामुळे कथेचे अनुसरण करणे आणि समजणे सहज सोपे होते. एकूणच, “नॉट विदाउट माय डॉटर” मधील महमूदीची लेखन शैली आकर्षक, भावनिक आणि माहितीपूर्ण आहे, ज्यामुळे पुस्तक आकर्षक आणि विचार करायला लावणारे आहे. सु-संतुलित पेसिंग, अनपेक्षित ट्विस्ट आणि सुसंगत कथा यांचे संयोजन “नॉट विदाऊट माय डॉटर” एक आकर्षक आणि सस्पेन्सफुल वाचन बनवते. पुस्तकाच्या संस्मरणीय आणि प्रभावी कथाकथनाने ते आत्मचरित्र या शैलीमध्ये एक उत्कृष्ट उदाहरण बनले आहे. हे पुस्तक सहानुभूती, दुःख आणि निराशा यासह मजबूत हालचाली निर्माण करू शकते, कारण वाचक बेट्टीच्या संघर्षाचे आणि तिच्यावर होणाऱ्या अत्याचाराचे साक्षीदार आहेत. या पुस्तकात आईच्या प्रेमाची, धैर्याची आणि संकटांना तोंड देताना सहनशीलतेची अविश्वसनीय सत्य कथा सांगितलेली आहे. कादंबरी इराणी संस्कृती, परंपरा आणि सामाजिक निकषांची एक अनोखी झलक देते, त्याबरोबर सांस्कृतिक सीमा ओलांडणारी समज वाढवते.
आई मुलांसाठी काहीही करू शकते. जेव्हा कधी लेखिका खचून जायची तेव्हा तिला फक्त एकच विचारसरनी प्रेरित करायचे की, मी माझ्या मुलीला या नरकात ठेवू शकत नाही, मला तिला इथून बाहेर काढायचे आहे, त्यासाठी तिने खूप मेहनत घेतली आणि ती बाहेर पडली.
हे पुस्तक आत्मचरित्र, सांस्कृतिक अभ्यास किंवा महिला अधिकारांमध्ये स्वारस्य असलेल्या प्रेत्येकाने वाचले पाहिजे. कृपया लक्षात ठेवा की पुस्तकात घरगुती अत्याचाराची वर्णने आहेत त्यामुळे काही वाचकांसाठी ते उपयुक्त आणि मार्गदर्शक होऊ शकते.
