भारतीय संविधानाचीओळख

Book Review : Mr. Vishwas Sanjay Barhe, Mahatma Gandhi Vidyamandir’s Loknete Vyankatrao Hiray Arts, Science and Commerce College, Panchvati, Nashik 422002
भारतीय संविधान: एक परिचय
डॉ. विजय तुटे यांच्या दृष्टिकोनातून
भारतीय संविधान हे जगातील सर्वात मोठे आणि सर्वात विस्तृत संविधान आहे. यात नागरिकांचे मूलभूत अधिकार, राज्यशासनाची रचना, कायदेमंडळ, कार्यपालिका आणि न्यायपालिका यांची भूमिका स्पष्ट केली आहे. डॉ. विजय तुटे यांनी भारतीय संविधानाच्या विविध पैलूंवर विस्तृतपणे लिहिले आहे आणि त्यांच्या लेखनातून संविधानाची गहन समज मिळते.
संविधानाची प्रमुख वैशिष्ट्ये:
* लोकशाही: भारतीय संविधान लोकशाही मूल्यांवर आधारित आहे. यात सर्व नागरिकांना मतदानाचा अधिकार आहे आणि सरकारची निवड निवडणुकीद्वारे होते.
* गणराज्य: भारत हा एक गणराज्य आहे. याचा अर्थ राष्ट्राध्यक्ष हा निवडून येतो आणि त्याची शक्ती संविधानाद्वारे मर्यादित असते.
* धर्मनिरपेक्षता: संविधान सर्व धर्मांना समान दर्जा देते आणि कोणत्याही एका धर्माचा प्रचार करत नाही.
* समाजवाद: संविधान समाजवादी मूल्यांवर विश्वास ठेवते. याचा अर्थ सरकार सर्व नागरिकांच्या कल्याणाची जबाबदारी घेते.
* गणतंत्र: संविधान प्रत्येक नागरिकाला समान अधिकार देते.
* विविधता: भारताची विविधता लक्षात घेऊन संविधान तयार करण्यात आले आहे.
संविधानाची महत्त्वाची कलमे:
* मूलभूत अधिकार: भाषण स्वातंत्र्य, धर्म स्वातंत्र्य, समानता यांसारखे मूलभूत अधिकार संविधान प्रदान करते.
* राज्य नीती निर्देशक तत्त्वे: समाजवादी समाजाची उभारणी करण्यासाठी राज्य नीती निर्देशक तत्त्वे देण्यात आली आहेत.
* संघीय शासनव्यवस्था: केंद्र आणि राज्य सरकारांमध्ये शक्ती विभाजन करण्यात आले आहे.
डॉ. विजय तुटे यांचे योगदान
डॉ. विजय तुटे यांनी भारतीय संविधानाच्या अभ्यास आणि विश्लेषणात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. त्यांनी संविधानाच्या विविध पैलूंवर लिहिले आहे आणि त्यांच्या लेखनातून संविधानाची गहन समज मिळते.