श्यामची आई

Book Reviewed by. Mr. Sanjay A. Mali, Library Staff, RMD Sinhgad Technical Institutes Campus, Warje, Pune-58.

श्यामची आई: एक हृदयस्पर्शी मातृप्रेमाची आत्मकथा
पांडुरंग सदाशिव साने यांनी लिहिलेली ‘श्यामची आई’ ही मराठी साहित्यातील एक अत्यंत लोकप्रिय आणि प्रभावशाली आत्मकथा आहे. नाशिकच्या कारागृहात असताना लिहिलेली ही आत्मकथा असून यामध्ये आईबद्दलच्या प्रेमाचे अतिशय साध्या भाषेत केलेले वर्णन आहे ती खालील काही मुद्द्यावरून तुमच्या लक्षात येईल.
बलस्थाने:
मातेचा महिमा: या पुस्तकात साने गुरुजींनी आपल्या आईच्या व्यक्तिमत्वाचे अत्यंत सुंदर चित्रण केले आहे. एक सामान्य ग्रामिण महिला असूनही, त्यांच्या आईने आपल्या मुलांच्या संगोपनासाठी किती कष्ट घेतले, त्यांच्या शिक्षणाची किती काळजी घेतली, याचे मार्मिक वर्णन आहे.
साधा, सरळ आणि भावुक अंदाज: साने गुरुजींनी अतिशय साध्या आणि सरळ भाषेत आपल्या भावना व्यक्त केल्या आहेत. त्यामुळे हे पुस्तक प्रत्येक वाचकाच्या हृदयाला स्पर्श करते.
एक सत्यकथा: ही आत्मकथा असल्याने, प्रत्येक वाक्य खरे आणि प्रामाणिक वाटते. यामुळे वाचक गुरुजींच्या भावनांमध्ये सहज रमून जातात.
समाज आणि संस्कृतीचे दर्शन: या पुस्तकातून त्या काळातील ग्रामीण समाजाची आणि संस्कृतीची झलक मिळते त्यामुळे आजच्या या आधुनिक युगात सुद्धा हे पुस्तक वाचकासाठी अविस्मरणीय असे आहे.
अनाथ मुलांसाठी प्रेरणा: या पुस्तकाच्या विक्रीतून मिळालेला निधी गुरुजींनी अनाथ मुलांच्या शिक्षणासाठी दिला.
त्यामुळे हे पुस्तक प्रत्येक प्रत्येक वयोगटातील वाचकासाठी, ज्यांना मराठी साहित्य लिहायला, बोलायला, वाचायला आवडते त्या सर्वासाठी तसेच ज्यांना आईबद्दल आदर, प्रेम, आहे त्याचबरोबर जो आपल्या जीवनात प्रेरणा शोधत आहे अशा प्रत्येकासाठी हे पुस्तक उपयुक्त आहे.
निष्कर्ष:
‘श्यामची आई’ हे केवळ एक पुस्तक नसून, तर एक भावना आहे. श्यामच्या आईचे संस्कार हे अनंत काळासाठी नेहमीच पुरून उरणार आहेत किंबहुना येणाऱ्या काळात त्याची गरज अधिकाधिक भासणार आहे. हे पुस्तक वाचून आपल्या हृदयात आईबद्दलचे प्रेम, जिव्हाळा अधिकच प्रखर व घट्ट होईल, त्याचबरोबर आई या शब्दाबद्दल ममत्व, भक्ति व कृतज्ञता अशा अपार भावना प्रकट होतील यात तिळमात्र शंका नाही.