Review By Dr. Pawase Vishal Bhausaheb, Asst.Professor, Baburaoji Gholap College, Sangvi, Pune
डॉ. संतोष वाढवणकर आणि सहकारी यांनी लिहिलेले आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि वित्त हे पुस्तक जागतिक व्यापार आणि आर्थिक व्यवस्थांच्या गुंतागुंतीच्या गतिशीलतेचे सखोल विश्लेषण करते. साधी आणि सुलभ लेखनशैली असलेले हे पुस्तक सैद्धांतिक चौकटी आणि प्रत्यक्ष अनुभव यांच्यातील दरी कमी करते, ज्यामुळे पदवी आणि पदव्युत्तर वर्गाच्या विद्यार्थ्यांसाठी, उपयुक्त ठरते. पुस्तकाची सुरुवात आंतरराष्ट्रीय व्यापाराच्या इतिहासाच्या तपशीलवार आढाव्याने होते, ज्यामध्ये प्राथमिक वस्तूंच्या देवाणघेवाणीपासून ते आजच्या जागतिक बाजारपेठेपर्यंतचा प्रवास वर्णन केला आहे. लेखकांनी तुलनात्मक लाभ आणि हेच्शर-ओह्लिन मॉडेलसारख्या महत्त्वाच्या आर्थिक सिद्धांतांचे सखोल विश्लेषण केले आहे, तसेच आधुनिक व्यापार धोरणे, शुल्क आणि बिगर-शुल्क अडथळ्यांवरही भाष्य केले आहे. मुक्त व्यापार विरुद्ध संरक्षणवाद या वादांवर त्यांनी केलेली संतुलित चर्चा वाचकांना व्यापार धोरणातील चालू घडामोडींवर सखोल विचार करण्यास प्रवृत्त करते.
पुस्तकाचा एक ठळक भाग म्हणजे आंतरराष्ट्रीय वित्तीय व्यवस्थेचे सखोल परीक्षण. सादर पुस्तकात विनिमय दर, देयक ताळेबंद, आणि आंतरराष्ट्रीय भांडवल प्रवाह यांसारख्या गुंतागुंतीच्या संकल्पनांचे सुलभ स्पष्टीकरण केले आहे. परदेशी थेट गुंतवणूक (FDI) आणि बहुराष्ट्रीय कंपन्यांवरील विभागे विशेषतः उपयुक्त आहेत, ज्यात त्यांच्या यजमान आणि मूळ देशांवरील परिणामांचे सखोल विश्लेषण केले आहे. अधिकृत भारताच्या माहिती विभागाच्या वेबसाइट वरुण डेटाचा गोळा करून प्रकरणाची मांडणी केली आहे, ज्यामुळे सैद्धांतिक तत्त्वे प्रत्यक्ष अनुभवात कशी दिसून येतात हे स्पष्ट होते. जागतिक आर्थिक स्थिरता आणि विकासावर आंतरराष्ट्रीय संस्थांची, जसे की WTO, IMF, आणि वर्ल्ड बँक यांची भूमिका अधोरेखित करणारे प्रकरणेही महत्त्वपूर्ण आहेत. पुस्तकात जागतिकीकरण, प्रादेशिक व्यापार करार, आणि भू-राजकीय ताणतणावांचे आर्थिक परिणाम यांसारख्या आधुनिक समस्यांवरही भाष्य केले आहे. जागतिकीकरणाच्या संधी आणि आव्हानांवर वाधवणकर यांचे सखोल विश्लेषण वाचकांना विचार करण्यास प्रवृत्त करते.
डॉ. संतोष वाढवणकर यांचे आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि वित्त हे पुस्तक जागतिक व्यापार आणि आर्थिक व्यवस्थांचे सखोल विश्लेषण करणारे एक उत्तम पुस्तक आहे. सैद्धांतिक आणि व्यावहारिक दृष्टिकोन यांचा समतोल राखणारे हे पुस्तक आंतरराष्ट्रीय अर्थशास्त्राची गुंतागुंत समजून घेऊ इच्छिणाऱ्या प्रत्येकासाठी अत्यावश्यक आहे.
वाचन संकल्प महाराष्ट्राचा
पुस्तक परीक्षण पोर्टल, जयकर ज्ञानस्रोत केंद्र, सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ, पुणे